Tuesday, April 24, 2012

मुलांना इंग्रजी मुळाक्षरे लिहायला कसे शिकवावे?

इंग्रजी भाषा हल्ली मुलांना प्री - प्रायमरी पासूनच शिकवतात. त्यात सुरुवातीला मुलांना standing लाइन, स्लीपिंग लाइन, अप लाइन, डाऊन लाइन असे करत हळू हळू मुळाक्षरे शिकवतात. अंक काढायला देखील याच मूळ रेषांचा वापर करून शिकवले जाते.
आता समजा A लिहायचा असेल तर मुलांना सांगितले जाते कि आधी एक अप लाइन काढा, नंतर डाऊन लाइन काढा आणि सर्वात शेवटी एक स्लीपिंग लाइन काढा. सगळीच मुळाक्षरे अशाच प्रकारे तुकड्या-तुकड्यात काढायला शिकवले जाते. यात कधी कधी मुले कशी गम्मत करू शकतात ते मला इथे नमूद करावेसे वाटते.
समजा आता Z लिहायचा आहे तर मुले अश्या प्रकारे ते लक्षात ठेवतात. एक स्लीपिंग लाइन, तिला समांतर अशी आणखी एक स्लीपिंग लाइन आणि त्यांना जोडणारी एक डाऊन लाइन. आता जर यात डाऊन लाइन ऐवजी मुलांनी अप लाइन काढली तर Z ची मिरर इमेज तयार होते.


हीच चूक इतर अनेक अक्षरांबाबत संभवते. J मध्ये डावीकडे वळायचे कि उजवीकडे हे विसरलं कि त्याची  मिरर इमेज तयार होते. हे झाले capital letters च्या बाबतीत. small  letters लिहिताना देखील हाच सगळा गोंधळ होऊ शकतो. कारण ती सुद्धा तुकड्या-तुकड्यात  शिकवली जातात. b आणि d मधला गोंधळ तर सर्वश्रुत  असेल. p आणि q  सुद्धा असे गोंधळात पाडतात. 

अर्थात, अश्या पद्धतीने शिकवण्यामागे हा उद्देश असतो कि मुलाला अक्षर कसे तयार होते ते नीट समजावे आणि व्यवस्थित लिहिता यावे. अंक लिहितांना देखील असे होऊ शकते. परिणामी चुकून एखाद्या पालकाला त्याचे मुल dislexic आहे असे वाटू शकते .

मुलांसाठी लिहिणे सोपे करण्याच्या नादात नकळत ते अवघड होवून बसले आहे. हे सगळे जर  टाळायचे असेल तर सोपा मार्ग म्हणजे संपूर्ण अक्षर एकदम शिकवणे. जसे मला किंवा तुमच्या पैकी कित्येकांना लहानपणी शिकवले होते. अक्षर गिरवणे वारंवार गिरवणे हि पद्धत जरी ठोकळाछाप  वाटत असली तरी त्यात अशी चूक होण्याची शक्यता कमी!  कारण या पद्धतीत संपूर्ण  अक्षर हि एक  picture म्हणून  मुलांच्या लक्षात रहाते. शेवटी काय तर जुने ते सोने!!!!


2 comments:

  1. Forward slash -Back slash मध्ये मी अजूनही गोंधळते... मला जर असं up line - down line शिकवलं असतं, तर काय जमलं असतं कुणास ठाऊक.
    "जुने ते सोने", हेच खरं!!!

    ReplyDelete
    Replies
    1. Forward slash -Back slash मध्ये मी देखील गोंधळते! thank god आधी मराठी मुळाक्षरे शिकलो आणि मग इंग्रजी!

      Delete